Stwardnienie rozsiane – czym jest? Przyczyny, objawy, leczenie

Stwardnienie rozsiane to schorzenie, które najczęściej dotyka kobiety. Sclerosis multiplex (SM) to choroba, która powoduje uszkodzenie struktur układu nerwowego. Chociaż na SM nie ma leku, wczesne rozpoznanie choroby pozwala w porę zastosować odpowiednią terapię i złagodzić jej postęp. Czym jest choroba SM? Jakie są jej przyczyny i objawy charakterystyczne? Na czym polega leczenie?

Stwardnienie rozsiane – definicja

Jest to przewlekła choroba układu nerwowego. Polega na nieprawidłowościach w przekazywaniu impulsów nerwowych. Nazwa pochodzi od rozsiania zaburzenia w różnych miejscach układu nerwowego. Schorzenie należy do grupy chorób zapalno-demielinizacyjnych. Choroba powoduje plamkowate zniszczenie mieliny. W wyniku schorzenia dochodzi do zniszczenia struktur układu nerwowego. W Polsce na SM cierpi około 40 tysięcy osób w wieku od 20 do 30 lat. W niektórych przypadkach SM zachodzą w obrębie nerwu wzrokowego i mogą obejmować korę mózgową, śródmózgowie, mostek, móżdżek. Jest to schorzenie, które atakuje własne tkanki. Należy do chorób autoimmunologicznych, która wpływa na funkcjonowanie mózgu i komórek nerwowych.

Stwardnienie rozsiane – przyczyny

Przyczyna tej choroby nie jest do końca znana. Na jej rozwój wpływają ogniska demielinizacyjne znajdujące się w okolicach mózgu i rdzenia.  Stwardnienie rozsiane atakuje mielinę, która wchodzi w skład komórek nerwowych. Schorzenie najpierw niszczy dendryty a później aksony. Nagie włókna, pozbawione osłonki mielinowej nieprawidłowo przewodzą impulsy nerwowe. Z badań wynika, że stwardnienie rozsiane ma związek z działaniem układu odpornościowego. Rozwój choroby przebiega różnie w zależności od przypadku. Rzuty SM  pojawiają się nagle. Nawroty występują znacznie częściej w okresie wiosenno-letnim.

Stwardnienie rozsiane – podział objawów

Objawy SM można podzielić następująco:

• zaburzenia wzroku,
• zaburzenie czucia,
• kłopoty z utrzymaniem równowagi,
• spastyczność czyli zaburzenia napięcia mięśniowego,
• problemy z mową: bełkotanie, spowolniona mowa,
• problemy z seksem,
• zaburzenia emocjonalne,
• przewlekłe zmęczenie: jeden z najbardziej uciążliwych objawów,
• problemy z wypróżnieniem się.

Warto zwracać szczególną uwagę na objawy wczesne, które mogą sugerować postępowanie choroby. Pozwoli to na wczesne rozpoczęcie terapii i złagodzenie objawów. Objawem alarmującym o rozwoju stwardnienia rozsianego są zaburzenia widzenia, które są efektem pozagałkowego zapalenia nerwu wzrokowego i zmian jakie zachodzą w nerwie wzrokowym. Często towarzyszy podwójne widzenie i nieostra wizja oraz utrata kontrastu. Innym objawem alarmującym są rzuty w postaci odrętwień kończyn, uczucie kłucia szpilkami. Często występuje wrażenie przepływu prądu przez kręgosłup.

Stwardnienie rozsiane – diagnoza i leczenie

Podstawą diagnozy schorzenia jest wykonanie rezonansu magnetycznego. Badanie to jest w stanie określić zaawansowanie schorzenia. Leczenie zazwyczaj rozpoczyna się od zgłoszenia się do lekarza z problemami natury neurologicznej. W przypadku SM należy wykluczyć inne choroby, które dają podobne objawy, jak np. kiła, dyskopatia. Należy określić oddziaływanie choroby na cały układ nerwowy.

Osobom chorującym na SM z rdzenia kręgowego pobiera się płyn rdzeniowo-mózgowy, aby określić poziom immunoglobiny G. Dodatkowo neurolog określa sprawność chorego na podstawie różnych wskaźników. Jednak proces diagnostyczny nie jest długotrwały. Jest znana w środowisku medycznym jako najczęściej występująca choroba układu nerwowego. W celu diagnozy zaleca się wykonanie badania obrazowego mózgu. Diagnoza ma wykluczyć rozwój innych chorób układu nerwowego o podobnym przebiegu.

Leczenie SM polega na podawaniu leków modyfikujących przebieg choroby, zmniejszających ataki oraz łagodzący objawy SM powodowane przez zniszczenia w układzie nerwowym. Cały czas trwają prace nad opracowaniem leku, który skutecznie eliminowałby objawy SM. Bardzo wiele leków znajduje się w fazie badań. W terapii SM zalecana jest również rehabilitacja oraz aktywność fizyczna.